23 marca odbyło się wysłuchania z cyklu “Transformacja Cyfrowa” zbierające opinie najważniejszych organizacji pozarządowych w trzech głównych obszarach: dostępność szerokopasmowego internetu, E-usługi, w tym edukacja oraz Cyberbezpieczeństwo. Wybraliśmy dla Was najciekawsze, według nas, wątki wśród zgłaszanych do Krajowego Planu Odbudowy postulatów.
#1 Obszar e-usług publicznych
Wśród zgłoszonych postulatów pojawiła się potrzeba inter-operacyjnego standardu wymiany dokumentów w sferze publicznej, czyli bez koniecznego skanów papieru i ręcznego przełączania między systemami. Postulat został wniesiony przez Krajową Izbę Gospodarczą Elektroniki i Telekomunikacji.
Fundacja ePaństwo określiła cele zgłoszone w zakresie e-usług w administracji publicznej jako ambitne, aczkolwiek sztampowe. Cyfryzacja usług bez zmiany systemowej administracji publicznej i kultury organizacji, zagrożona jest niepowodzeniem. Zauważono także, że program zmian nie odnosi się do wzmocnienia roli społeczeństwa obywatelskiego we wdrażaniu usług cyfrowych oraz nie zabezpiecza on wystarczająco praw obywatele w sytuacji kiedy system nie działa. Ostatnie uwagi wsparte zostały także przez Panoptykon.
Związek powiatów Polskich zwrócił uwagę na problemy systemów w obszarze back office. Mimo dobrze działającego front office często okazuje się, że struktura teleinformatyczne nie jest gotowa i niektóre operacje, jak. np. migracja danych przy rejestracji samochodów, wciąż musi być wykonywana ręcznie. ZPP wskazał także zagadnienia big data, uczenie maszynowe (machine learning) oraz rejestry centralne jako obszary, nad którymi powinno się pracować. Związek uznał, że przedstawione plany są za mało ambitne.
Przedstawiony program nie uwzględnia wniosków wypracowanej m.in. przez Panoptykon Polityki Sztucznej Inteligencji, ani wskazanej w niej oceny algorytmizacji, Podobnie zauważa ePaństwo.
Związek Gmin Wiejskich wezwało uwzględnienie wyzwań wiążących się ze starzeniem się wiejskich społeczeństw, a Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji, zwróciła uwagę na potrzeby cyfryzacji rolnictwa, w tym zagadnień dotyczących banków żywności.
O uwzględnienie potrzeb i problemów osób z niepełnosprawnościami wystąpiło Forum Osób z Niepełnosprawnościami, które wykazało liczne błędy w nowo zaprojektowanych usługach cyfrowych takich instytucji jak ePUAP, eZUS i eZamówienie. Niestety nie spełniają one odpowiednich norm i są dla takich osób niedostępne, uniemożliwiając im korzystanie z ich praw obywatelskich. Forum wniosło postulat uniwersalnego projektowania jako sposobu realizacji wszystkich inwestycji.
O braku uwzględnienia cyfryzacji systemu sądownictwa poinformował Instytut Zielonej Gospodarki.
Nowe budynki powinny być zarządzane energetycznie czego nie da się zrobić bez rozwiązań cyfrowych, na co zwróciło uwagę WWF Polska, wysuwając również postulat inteligentnych rozproszonych sieci energetycznych. Kolejnym aspektem jest wykorzystanie istniejących zasobów cyfrowych w wodach polskich i geoportalu do planowania przestrzennego zgodnie z zasadami. Konkludując WWF wyraziło opinię, iż KPO nie odnosi się do ograniczenia emisyjności gospodarki i nie wskazuje, jak cyfryzacja może nas tam zaprowadzić.
Propozycja zmniejszenia papieru używanego przez urzędy o 50% do 2026 jako KPI zgłosił Instytut Zielonej Gospodarki.
#2 Obszar e-edukacja
Nowoczesna edukacja cyfrowa nie polega na przełożeniu 1:1 zajęć offline na online. Nowoczesna edukacja wymaga zmiany systemowej, w tym wykorzystania e-kompetencji licealistów w pracy projektowej – to wniosek zgłoszony przez Związek Powiatów Polskich oraz grupę NGOs z obszaru edukacji i cyfryzacji. Jak zauważył Związek Miast Polskich, epidemia ukazała spory niedostatek infrastruktury informatycznej w obszarze cyfryzacji szkół i szerzenia e-kompetencji.
Pojawił się wniosek dotyczący kursów ze wzmacniania kompetencji cyfrowych. Zdaniem Porozumienie Na Rzecz Umiejętności Cyfrowych, powinny się one kończyć testem umiejętności, a nie tak jak jest teraz – certyfikatem. Porozumienie wniosło także postulat facylitacji kobiet w zawodach cyfrowych.
#3 Obszar szybkiego internetu i problemy z jego dostępnością
Kwestia braku dostępu do internetu dotyka w Polsce aż milion ludzi, mimo że tak zwane “białe plamy” na mapie są sukcesywnie likwidowane przez samorządy. Związek Gmin Wiejskich zauważył, że działania systemowe w tym zakresie powinny być konsultowane z samorządami, aby nie musiały one tworzyć własnych zindywidualizowanych rozwiązań. Białe plamy dotyczą również sieci komórkowych, na co zwróciła uwagę Unia Miasteczek Polskich.
Aby przyspieszyć dostęp do internetu, potrzebne są także zmiany w zakresie prawa budowlanego, co podkreśliło Porozumienie Związków Zawodowych. Z kolei problem dużych kosztów miesięcznych internetu dla odbiorców indywidualnych na terenach wiejskich zgłosiła Unia Miasteczek Polskich.