Zamienić proces na produkt, czyli jak skalować firmę usługową

Jakie wnioski płyną z historii sukcesu firmy IDEO? Na to pytanie odpowiada Tadeusz Bara-Słupski, Strategy Manager Laboratorium EE.

Początki IDEO sięgają 1978 roku, kiedy David Kelley, profesor uniwersytetu Stanforda, znajomy Steve’a Jobsa, założył firmę David Kelley Design (DKD). W swoim dorobku ma takie projekty, jak pierwsza mechaniczna myszka komputerowa czy też pierwszy komputer typu PDA.

IDEO, jakie znamy dzisiaj powstało w 1991 roku po fuzji brytyjskich ID Two i Matrix Design z DKD. Przez następne lata firma opierała swoją działalność o realizowanie zleceń na projektowanie dziesiątek komercyjnych produktów. Klientów pozyskiwano głównie przez siatkę znajomości współzałożycieli i partnerów firmy.

Siłą IDEO było unikatowe podejście do procesu projektowania: human-centered design i design thinking. Podejście skupia to, co jest pożądane z punktu widzenia człowieka z tym, co jest realistyczne technologicznie i możliwe do zrealizowania ekonomicznie. Łączy ono empatię dla końcowego klienta z iteracyjnym podejściem do prototypowania w celu projektowania produktów, które adresują niespełnione oczekiwania i potrzeby ludzi. Skalowalność do tej pory była jednak w pewnym stopniu ograniczona.

Przełom przyszedł w 1999 roku kiedy IDEO wystąpiło w programie Nightline stacji ABC. W ramach programu zespół w 4 dni przeprojektował wózek na artykuły spożywcze. Wkrótce po występie, jeden z partnerów IDEO otrzymał telefon od szefa izby przyjęć na uniwersytecie DePaul, który powiedział: „Jeśli potraficie zrobić coś takiego z wózkiem, to możecie to też zrobić z izbą przyjęć. Jedziemy!”. Od tej pory to klienci zgłaszali się do IDEO.

Zrzut ekranu 2019-09-13 o 13.21.54.png

Firma przekształciła swój proces design-thinking w konkretny produkt: rozwiązywanie każdego problemu, bez względu na obszar, według transparentnej, szczegółowo określonej metodologii, sprawdzonej na setkach projektów. Aby tego dokonać, IDEO usystematyzowało swoje podejście, co z kolei pozwoliło na skuteczne zarządzanie zasobami ludzkimi, przygotowywanie ofert dla klientów itp. Taka forma sprzedawania usług doradczo-projektowych nadała procesowi ich dostarczania replikowalność, charakterystyczną dla każdego procesu wytwórczego dóbr trwałych, a zatem skalowalność. Z jednej strony skala pozwoliła IDEO osiągnąć doskonałe wyniki finansowe, którymi może pochwalić się dzisiaj, z drugiej - uruchomić gałąź non-profit i poprzez IDEO.org rozwiązywać problemy społeczne w rejonach, w których taka pomoc jest najbardziej potrzebna.

IDEO może posłużyć za inspirację dla procesu podnoszenia skalowalności firm usługowych sektora IT.

Z pozoru profil działań IDEO i firm takich jak Laboratorium EE jest różny – jedna koncentruje się na projektowaniu, druga na rozwiązywaniu problemów poprzez technologię. Obie prowadzą jednak de facto działalność usługową w obszarach, w których jednoznaczne określenie rodzaju działalności nie jest możliwe. Punkty wspólne obu firm to niewątpliwie zaangażowana kadra pracowników o wysokich kompetencjach, wizja zmieniania świata na lepsze, znaczny dorobek projektów, które odniosły sukces oraz... trudność w zdefiniowaniu strategicznych zasobów, które można wykorzystać do wyskalowania działalności.

Jakie zatem nauki płyną z historii rozwoju firmy IDEO dla innych firm usługowych starających się wyskalować swoją działalność?

  1. Osiągnięcie skali wymaga stopniowego likwidowania wąskich gardeł w zarządzaniu firmy i rozwoju biznesu - takim wąskim gardłem często jest założyciel przedsiębiorstwa, który musi nauczyć się delegować micromanagement.
  2. Należy przeprowadzić gruntowną analizę kompetencji, zasobów i procesów organizacji oraz sposobu realizacji usług, aby przekuć go w produkt – replikowalny proces realizacji projektów.
  3. Dodatkowo można określić kluczowe obszary rozwoju, gdzie zdefiniowane zostaną replikowalne procesy oparte o unikatowe kompetencje.
  4. W dalszej kolejności wskazany jest udział w projektach o randze międzynarodowej w celu zaprezentowania marki.
  5. Należy doprowadzić do sytuacji, w której to klienci będą wysyłali zapytania o usługi. Pozyskiwanie kontaktów i projektów przez lidera-założyciela przedsiębiorstwa może być katalizatorem, ale znowu... w ten sposób firma o ambicjach globalnych skali nie zdobędzie.


Tadeusz Bara-Słupski (1990) - absolwent Uniwersytetu Birmingham i London School of Economics. Za pracę nad cyfryzacją służby zdrowia w Afryce subsaharyjskiej zdobył nagrodę Fundacji Billa i Melindy Gatesów. Były ekonomista banku HSBC w Londynie i doradca minister cyfryzacji Anny Streżyńskiej. Mieszka w Stanach Zjednoczonych, obecnie Strategy Manager w Laboratorium EE.